Leczenie biologiczne to hasło, które brzmi trochę tajemniczo, trochę ekologicznie – a dla pacjentów z chorobami stawów stanowi nową nadzieję na powrót do normalnego życia. Na czym polega ta cudowna terapia?
Pod pojęciem leków biologicznych rozumie się leki oparte na cząsteczkach białek, uzyskiwanych drogą inżynierii genetycznej. Są to różne wyspecjalizowane przeciwciała, które zazwyczaj blokują wybrane receptory lub unieczynniają elementy układu odpornościowego chorego. Jest to ingerencja na poziomie molekularnym, możliwa dzięki temu, że z jednej strony wiemy coraz więcej o przyczynach i przebiegu reakcji zapalnej, a z drugiej obecna technologia umożliwia wytworzenie tak zaawansowanych cząsteczek leku.
Do czasu leczenia biologicznego podstawowa terapia oparta była na tzw. lekach modyfikujących przebieg choroby, które stosuje się i dziś, ale nazywa klasycznymi. Są to metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna, arechina, cyclosporyna, złoto.
Leczenie biologiczne dostępne jest dla chorych na łuszczycowe zapalenie stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa oraz na spondyloartropatię seronegatywną. W tych chorobach funkcjonują w Polsce programy lekowe, realizowane przez wybrane ośrodki reumatologiczne. W województwie lubuskim są to oddziały reumatologiczne w Gorzowie Wielkopolskim (którym kieruję) oraz w Nowej Soli.
Aby wejść do leczenia nowymi lekami trzeba mieć potwierdzoną chorobę zasadniczą, przejść wcześniej leczenie metodą tradycyjną przez wyznaczony w programie okres – nie uzyskując odpowiedniego skutku (czyli remisji) oraz nie mieć chorób wykluczających zastosowanie nowych leków, np. zapalenia wątroby, nowotworu, gruźlicy, ciężkich chorób serca, nerek, AIDS.
Leczenie biologiczne najczęściej jest bardzo skuteczne i dobrze tolerowane przez chorych. Jeśli włączone jest we wczesnej fazie choroby, u pacjentów nie dochodzi do uszkodzeń stawów. Jest jednak bardzo drogie, choć na szczęście, ceny leków biologicznych ostatnio spadają.
Programy leczenia biologicznego standardowo trwają 18 miesięcy. Lekarz kwalifikujący z ośrodka reumatologicznego wybiera jeden z kilku dostępnych preparatów, najczęściej podawany w zastrzykach podskórnych raz na tydzień, raz na dwa tygodnie lub raz w miesiącu. Pacjent przez cały okres leczenia pozostaje pod opieką ośrodka. Po zakończeniu programu możliwa jest kontynuacja leczenia biologicznego, o ile zachodzi taka potrzeba.
