Dna moczanowa to choroba zapalna stawów, której przyczyną jest krystalizacja moczanu sodu. Kryształy mają kształt igieł i powodują uszkodzenie tkanek. Najczęściej dochodzi do tego w stawach – wówczas zajęty staw jest bardzo bolesny, zaczerwieniony i obrzęknięty. Najbardziej typowym umiejscowieniem dny jest staw śródstopno-palcowy pierwszy, zwany potocznie haluksem – tę postać dny nazywa się zwyczajowo podagrą. Są również inne, pozastawowe symptomy dny: kamica nerkowa, uszkodzenie nerek, guzki dnawe w tkankach miękkich.
Dna moczanowa dotyczy najczęściej mężczyzn, chorują oni siedem razy częściej niż kobiety, występuje zazwyczaj po 30 roku życia ( a u kobiet po menopauzie). Dna lubi kojarzyć się z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, otyłością, hipelipidemią. Wówczas mówi się o zespole polimetabolicznym X. Innymi przyczynami, powodującymi dnę mogą być nowotwory, odwodnienie, zakażenia, stan po przeszczepieniu narządów. W takich sytuacjach rośnie stężenie kwasu moczowego i może wtórnie dojść do dny. Zazwyczaj jednak nie znajduje się pierwotnej przyczyny zwiększenia stężenia kwasu i wówczas mówi się o dnie idiopatycznej (czyli pierwotnej).
Samo podwyższone stężenie kwasu moczowego (hyperurykemia) to nie jest dna moczanowa. Dopiero objawy kliniczne w połączeniu z hyperurykemią pozwalają rozpoznać dnę.
W przypadku wysokiego stężenia kwasu moczowego niektóre czynniki mogą spowodować napad dny. Najczęściej jest to nadużycie alkoholu, ciężka praca, spożycie dużych ilości pokarmów bogatych w moczany, np. podrobów, mięsa, owoców morza.
Pierwsze rozpoznanie dny powinien postawić reumatolog. Również on ustala leczenie choroby. Ważne jest wykluczenie przyczyn podwyższonego stężenia kwasu moczowego, zwłaszcza takich, które można leczyć. Następnie napady dny zazwyczaj prowadzi lekarz rodzinny, czasami pacjenci są już na tyle wyedukowani, że potrafią sami reagować na typowe objawy i rozpoczynać leczenie według schematu ustalonego z reumatologiem.
